خطا در اختیار است یا در منشاء اختیار؟
مشخصات فایل برنامه معرفت هجدهم بهمن ۱۳۹۸
موضوع برنامه: خطا در اختیار است یا در منشاء اختیار؟
عنوان فصل: شرح کتاب اختیار در ضرورت هستی
مدت زمان برنامه: ۴۸ دقیقه
حجم فایل ویدئویی: ۱۱۷ مگابایت (MP4)
حجم فایل صوتی: ۲۰ مگابایت (MP3)
مختصری از متن برنامه:
خطا در اختیار است یا در منشاء اختیار؟
در جایزالخطا بودن انسان کمتر کسی تاکنون تردید روا داشته است. معصوم بودن پیغمبران الهی مسئله‌ای است که در شریعت اسلام پذیرفته شده است. البته اعتماد کامل داشتن به استحکام و درستی سخن پیغمبران نیز اقتضا می‌کند که آنها از هرگونه لغزش و اشتباه برکنار بوده باشند و مرتکب خطا در گفتار و اندیشه نشوند. اما اگر از نبوت و سخن وحی و رسالت صرف نظر شود، انسان همواره در معرض خطا بوده و با بسیاری از ناهمواریها در زندگی روبرو می‌گردد. خطا کردن و پشیمان شدن بهایی است که انسان بواسطه برخوردار بودن از نعمت ارزشمند اختیار آن را می‌پردازد. آنجا که اختیار نباشد از خطا سخن به میان نمی‌آید و کیفر معنی پیدا نمی‌کند. آنچه در اینجا بعنوان یک پرسش پیش می‌آید این است که آیا خطا را باید به اختیار منسوب ساخت یا این که خطا از جایی ناشی می‌شود که منشاء اختیار شناخته می‌شود؟
پاسخ به این پرسش هنگامی میسر می‌گردد که ماهیت اختیار به درستی روشن و آشکار باشد ولی ادراک ماهیت اختیار به هیچ وجه آسان نیست. آنچه درباره اختیار می‌توان گفت این است که اختیار جز اختیار چیز دیگری نیست و البته معلوم است که این سخن از جنس و فصل منطقی تشکیل نشده است و نمی‌تواند یک تعریف ماهوی شناخته شود. اختیار نه تنها جنس و فصل ندارد و ماهیت آن به درستی شناخته شده نیست بلکه حد جغرافیایی نیز ندارد و بر آن از محدوده زمانی و مکانی نیز نمی‌توان سخن به میان آورد. اختیار حدود را می‌شکند و در برخی از موارد سر از استبداد در می‌آورد آنجا که اختیار از گریبان استبداد سر بیرون می‌آورد با اختیارهای دیگر به جنگ و پیکار می‌پردازد و می‌کوشد آنها را بشکند. جنگ اختیار با اختیارهای دیگر فاسدترین و خطرناک‌ترین جنگ در جهان است و آثار سوء آن برای بشریت از هر چیز دیگری بدتر شناخته می‌شود.
اختیار آنچنان پیش رونده است که به آسانی تسلیم نمی‌شود و جز در مقابل وجوب و ضرورت یا امتناع واستحاله، در جای دیگری سر تسلیم فرود نمی‌آورد. از ضرورت و امتناع که بگذریم تنها جایی که اختیار چهره خضوع و فروتنی به خود می‌گیرد و نغمه صلح و آشتی می‌خواند، دو راهیها و تقابل‌هایی است که یکی از دو طرف آن اولویت دارد و از نوعی مرجح برخوردار است. سر فرود آوردن اختیار در مقابل سه گانه های وجوب و امتناع و مرجح داشتن، یکسان نیست. زیرا امتناع بسته بودن راه و مسدود بودن دروازه به روی اختیار است و اختیار در برابر آن با شکست کامل و ناتوانی تمام روبرو می‌شود و از ناکامی خود، آگاه می‌گردد.
«متن برگرفته از صفحه ۲۳۳ و ۲۳۴ کتاب اختیار در ضرورت هستی نوشته دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی»
برای مطالعه ادامه متن فوق با موضوع «خطا در اختیار است یا در منشاء اختیار؟» به کتاب اختیار در ضرورت هستی مراجعه فرمایید.
فایل‌ها بجای «دانلود» پخش و اجرا می‌شود؟ راهنمای دانلود را بخوانید (اینجا بزنید)
می خواهید تمامی قسمت‌ها را به صورت یکجا دانلود کنید؟ همین الان اینجا بزنید
