خداوندگارا نظر کن به جود / که جرم آمد از بندگان در وجود

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و سوم تیرماه ۱۳۹۱

موضوع برنامه: خداوندگارا نظر کن به جود / که جرم آمد از بندگان در وجود

عنوان این فصل: شرح اشعار سعدی شیرازی

مدت زمان برنامه: ۴۳ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۳ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۷ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

مواعظ سعدی

خداوندگارا نظر کن به جود        که جرم آمد از بندگان در وجود

گناه آید از بندهٔ خاکسار            به امید عفو خداوندگار

کریما به رزق تو پرورده‌ایم         به انعام و لطف تو خو کرده‌ایم

خدایا به عزت که خوارم مکن            به ذل گنه شرمسارم مکن

مسلط مکن چون منی بر سرم         ز دست تو به گر عقوبت برم

به گیتی بتر زین نباشد بدی          جفا بردن از دست همچون خودی

مرا شرمساری ز روی تو بس             دگر شرمسارم مکن پیش کس

گناه، ذاتیِ انسان نیست اما می‌تواند گناه کند. البته این مساله هم از دیدگاه عقلی و فلسفی قابل بررسی است که آیا گناه «ذاتیِ انسان» است یا انسان «بالعَرَض» گناه می‌کند؟ کسانی معتقدند که انسان بالذات گناهکار است و چنین تفکری در مسیحیت مطرح است. یعنی انسان نمی‌تواند گناه نکند. اصلا گناه اولیه را هم «آدم» مرتکب شده است و حال حضرت مسیح (علی نبیّنا و آله و علیه السلام) آمده است که کفاره گناهان باشد و شفاعت بکند.

در اسلام، نظریه بالذات گناهکار بودن پذیرفته نیست. بله گناهکار است اما بالعرض. شاعر شیرین سخن فرموده:

در میان هفت دریا، تخته بندم کرده است     باز می‌‌گوید که چابک باش و، دامن، تر مکن!

این عالم، دریایی از خلاف‌ها، تعارض‌ها، تناقض‌ها، میل‌ها، خواسته‌ها و… حال انسان در این دریا برود و دامنش تَر نشود، شدنی است اما سخت است. گناه فراگیر است و کمتر انسانی است که در این دریای این عالم پا بگذارد و دامنش به گناه آلوده نشود.

جناب سعدی در این ابیات اشاره به همین مطلب دارد که چون انسان، کمتر می‌تواند از دام گناه بگریزد، تمسک به جود پروردگار کرده است.