کتاب روش تدریس فلسفه دکتر دینانی

اطلاعات کتاب‌شناختی «کتاب روش تدریس فلسفه دکتر دینانی»

کتاب روش تدریس فلسفه براساس کلاس‌های دکتر دینانی موجز و در هفتاد و دو صفحه، با عناوین «مؤلفه‌های اصلی روش تدریس فلسفه، اتکاء بر تقسیم حصر عقلی، جلوگیری از تغییر صورت سؤال، توجه به لوازم یک سخن، جلوگیری از پاسخ‌های تقلیدی و….» به خوبی توانسته است، به زوایای مختلف کلاس‌های دکتر دینانی بپردازد. پویان پروین در پیشگفتار کتاب روش تدریس فلسفه براساس کلاس‌های دکتر دینانی می‌نویسد:

سکوت داشتن و سخن گفتن هردو از ساحت‌های انسان است و هرکدام در جای خود مقدمات رشد او را فراهم می‌کند. آنجا که جای سخن گفتن است، بسته به غرض و شرایط، آدابی و کیفیتی می‌طلبد. آنچه در این نوشتار آمده است، آداب سخن گفتن در مقام گفتگوی فلسفی و تدریس فلسفه است. سخن فلسفی و به خصوص در کلاس درسی، چند و چونی می‌خواهد تا مسیر کوتاهتر، آفت‌ها کمتر و حاصلمان عمیق‌تر، صحیح‌تر و افزونتر باشد. از آنجا که نویسنده، کلاسهای جناب استاد، دکترغلامحسین ابراهیمی دینانی را نمونه بارز چنین کلاس فلسفه‌ای دیده است، با لطف خداوند سعی کرده تا مؤلفه‌های ویژه کلاس و تدریس ایشان را بیابد و تدوین کند. البته این کار پیش‌تر در مقاله‌ای به قلم دکتر سعید انواری انجام شده بود که از آن در این نوشتار استفاده شده است و از زحمت ایشان قدردانی می‌شود.

در نوشته پیش رو، بیست ویژگی بارز روش گفتگو، تدریس وکلاس داری دکتر دینانی تبیین شده و ذیل آنها نمونه‌هایی از کلاسهایشان نقل شده است تا درک آن ویژگی‌ها را ملموس ترکند. این نمونه‌ها حاصل تقریر کلاسهای ایشان در دانشگاههای مختلف از پاییز۱۳۹۰ تا بهار۱۳۹۱ است. نگارش این متن در همان زمان و برای استفاده‌ای محدود انجام شد و حالا با ویرایشی مجدد منتشر می‌شود

در فرازی از کتاب روش تدریس فلسفه براساس کلاس‌های دکتر دینانی می‌خوانیم:

مؤلفه‌های اصلی روش تدریس؛ پرسش و گفتگو

دو چیز در روش تدریس دکترغلامحسین ابراهیمی دینانی نقش اساسی دارند و قطعاً بدون واکاوی این دو نمی‌توان به بررسی روش ایشان در تدریس فلسفه پرداخت. این دو مؤلفه «پرسش» و «گفتگو» است. دراین بخش به بررسی این دو مؤلفه از نگاه ایشان می‌پردازیم. در نظر دکتردینانی «پرسش، چراغ عقل است» و نقش محوری دارد. ایشان فلسفی اندیشیدن را بدون پرسش ممکن نمی‌دانند. نکته دیگر آن که ایشان تفکر را نوعی پرسش و پاسخ در نظر می‌گیرند. گویا با نوعی دیالکتیک مواجهیم به این شکل که پرسش، تز است و پاسخ، آنتی تز و تفکر سنتز است. نکته سوم این که ایشان نوع و چگونگی پرسشهای انسان را آینه هویت او می‌دانند. در این باره میگویند:

آنچه در فلسفه بیش ازهرچیز دیگری اهمیت دارد «پرسش» است و در جایی که پرسش مطرح نشود، فلسفه به وجود نمی‌آید. برخی از بزرگان، تقوای زبان را در طرح پرسش دیده‌اند و چنین می‌اندیشند که برای پی بردن به هویت و شخصیت یک فرد، باید نوع سؤال‌ها و چگونگی پرسش‌های او را بررسی کرد. انسان به همان اندازه که مسئول است و مورد پرسش قرار می‌گیرد، پرسش کننده نیز به شمار می‌آید. مسئولیت و مورد پرسش واقع شدن از ویژگی‌های انسان است.