ارزیابی و ارزش‌گذاری از کارهای عقل است

۱۳۹۶-۰۲-۰۸

۰ 5,584

مشخصات فایل برنامه معرفت هشتم اردیبهشت ۱۳۹۶

موضوع برنامه: ارزیابی و ارزش‌گذاری از کارهای عقل است

عنوان فصل: بررسی کتاب از محسوس تا معقول

مدت زمان برنامه: ۴۷ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۸ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۲۰ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

ارزیابی و ارزش‌گذاری از کارهای عقل است و در جایی که عقل حاکم نباشد جز غلبه و زور یا پریشانی و آشفتگی چیز دیگری نخواهد بود. نزاع و درگیری پرماجرایی که سالهای متمادی در میان معتزلیان از یک سو و اشاعره از سوی دیگر مطرح بوده است به همین مسئله بر می گردد. زیرا معتزلیان به حسن و قبح ذاتی امور باور داشته و از خوبی و بدی اشیاء در جهان سخن می‌گفتند.

در حالی که اشاعره در انکار ذاتی بودن حسن و قبح اصرار می ورزیدند و چنین می‌اندیشیدند که خوبی و بدی فقط براساس دستور خداوند تبارک و تعالی معنی پیدا می‌کند و اگر سخن خداوند به ما نمی‌رسید به حسن و قبح امور آگاهی پیدا نمی کردیم. ما اکنون وارد این مسئله نمی شویم و شواهدی که از هر دو طرف برای اثبات ادعای خود اقامه می کنند کاری نداریم همین اندازه یادآور می شوم که هر گونه تعبد و گوش دادن به فرمان الهی در امور، برای ادراک از یک آگاهی پنهان ناشی می‌شود.

ارزش‌مند بودن مسئله‌ای است که برای هر انسانی مطرح است. انسانها برای خود ارزش قائل‌اند و به دنبال ارزش‌ها نیز می‌روند همچنان‌که بعضی چیزها را نیز بی‌ارزش می‌دانند. وقتی از ارزش صحبت می شود، به کمیت و مقدار عددی کاری نداریم، بلکه به جایگاه، کارایی و استفاده های مادی و معنوی اشاره می شود. خوبی و بدی نیز یک ارزش است. به عنوان مثال «گیاه گل» گل است اما وقتی به میزان زیبایی گل اشاره می شود، از ارزش سخن به میان می آید. یا هر انسانی، انسان است و از نظر شرایط زیستی همه یکسان هستند، اما ارزش انسان چقدر است؟