بررسی مسئله حدوث جهان

مشخصات فایل برنامه معرفت هشتم آذرماه ۱۳۹۸

موضوع این قسمت: بررسی مسئله حدوث جهان

عنوان فصل: بررسی کتاب معمای زمان و حدوث جهان

مدت زمان برنامه: 50 دقیقه

حجم فایل ویدئویی: 146 مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: 21 مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

بررسی مسئله حدوث جهان

فخرالدین رازی برای این که اثبات کند عالم حادث زمانی نیست به خود زمان توجه کرده و گفته است اگر عالم به عنوان یک موجود با وجود حق تبارک و تعالی مورد مقایسه قرار گیرد سه حالت قابل تصور خواهد بود.

صورت اول این است که گفته شود خداوند و عالم همراه یکدیگر موجود بوده‌اند.

صورت دوم این است که عالم متأخر است و حق تعالی متقدم شناخته می‌شود ولی این فرض نیز خود به دو صورت قابل تقسیم است. قسم اول این است که متقدم بودن حق تعالی بر عالم متناهی و محدود است. قسم دوم این است که تقدم حق تعالی بر عالم غیر متناهی و نامحدود شناخته می شود. از این سه فرض دو فرض آن بدون تردید باطل است.

فرض اول از آن جهت باطل است که اگر گفته شود عالم و خداوند تبارک و تعالی همواره همراه یکدیگر بوده اند، مستلزم این است که عالم و خداوند یا همواره قدیم اند و یا همواره حادث شناخته می‌شوند. البته معلوم است که هر دو شق مسئله نامعقول و غیر موجه خواهند بود، زیرا قدیم بودن عالم و خداوند همراه یکدیگر مستلزم شرک و ثنویت است. چنانکه حادث بودن خداوند و عالم نیز مستلزم نفي وجوب وجود و مبدئيت حق تعالی خواهد بود.

فرض دوم از سه فرض مزبور نیز باطل شناخته می‌شود زیرا اگر بپذیریم که تقدم خداوند بر عالم متناهی و محدود است ناچار باید بپذیریم که خداوند تبارک و تعالی به حکم متقدم بودن متناهی و محدود بر عالم یک موجود حادث به شمار می آید و این همان چیزی است که یک امر نامعقول به شمار می آید. به این ترتیب صحت فرض سوم متعین خواهد بود و آن این است که بگوییم تقدم خداوند تبارک و تعالی بر عالم غير متناهی و نامحدود است و البته معنی این سخن آن است که زمان یا آنچه مدت خوانده می شود نیز غیر متناهی و نامحدود به شمار می آید.

« متن برگرفته از صفحه 217 و 218 کتاب معمای زمان و حدوث جهان نوشته دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی»