کانت در کتاب «نقد عقل محض» جوهر بودن نفس را مورد انکار قرار داده و ادله آن را مخدوش دانسته است. سخن این فیلسوف در این باب دارای چند وجه است که مجموع آنها را میتوان به چهار وجه بالغ دانست. آنچه کانت در این موارد ابراز داشته، راه اثبات معاد را مسدود کرده و بقاء انسان را پس از مرگ با مشکل رو به رو ساخته است.
آراء و عقاید کانت، نه تنها در میان اندیشمندان مغرب زمین به گونه ای شگفت انگیز مؤثر افتاده، بلکه در میان متفکران اسلامی نیز کم و بیش بی تاثیر نبوده است. آقا علی مدرس زنوزی از حکمای اواسط دوره قاجاریه از جمله کسانی است که از موج این اندیشه ها بر کنار نمانده و به نوعی با آنها برخورد کرده است. کتاب «بدایع الحکم» که مهمترین اثر کتبی این حکیم را تشکیل میدهد، به منظور پاسخگویی به هفت سؤال فلسفی تألیف یافته است.
در سؤال هفتم نام کانت به صراحت ذکر شده است. طرح کننده این سؤالات یکی از شاهزادگان قاجار است که خود اهل حکمت بوده و به فلسفه اسلامی سخت علاقه داشته است. استاد دینانی معتقد است: تنها کسی که پس از صدر المتألهین در مورد معاد جسمانی دست به ابتکار زده، نظریه جدیدی ابراز داشته حکیم بزرگ آقا علی مدرس زنوزی است. آنچه نظریه این حکیم را در باب معاد جسمانی از سایر نظریه ها ممتاز و مشخص می سازد این است که در مورد تعلق نفس به بدن، وی بدن را به سوی نفس راجع میداند، نه نفس را به سوی بدن.
مؤلف در این اثر، طی مقدمه و پیشگفتاری نسبتاً بلند و روشنگر، به طرح پاسخ ها و نظر حکیم زنوزی درباره معاد پرداخته است. چاپ چهارم این اثر در سال ۱۳۷۶ توسط انتشارات حکمت انجام شده است.
سلام با ارزوی طول عمر برای استاد ارجمندم.این کتاب را چگونه میتوانم تهیه کنم؟
سلام. مباحث این چنینی توضیحات بیشتری را می طلبند.
خدایا شکر