اختلاف در فهم معانی آیات قرآن کریم

اختلاف در فهم معانی آیات قرآن کریم به اختلاف مراتب ادراک و شعور مربوط میگردد.

گفت المعنی هوالله شیخ دین     بحر معنی های رب العالمین

حقیقت معنی، خداوند سبحان است و هیچ معنایی برتر و بالاتر از معنی حق تبارک تعالی قابل طرح و بررسی نیست. البته مسئله معنی تنها به اهل لغت محدود نمی گردد و اساس زندگی بشر شناخته می شود؛ ولی زبان و آنچه به زبان مربوط میگردد، در این باب نقش تعیین کننده دارد. قرآن کریم کلام خداوند سبحان است که به طریق وحی بر حضرت ختمی مرتبت(ص) نازل شده است. این کتاب برای هدایت بشر آمده است. در این هدایت همه نیازمندیهای انسانی او اعم از این که مادی و دنیوی باشد یا معنوی و اخروی، از میان برداشته می شود.

نیازهای انسان از آن جهت که انسان است غیر از نیازهای حیوانی شناخته می شود. اسرار روح انسان آنچنان ژرف و گسترده است که کشف آنها برای خود انسان نیز میسر نیست و تنها خداوند است که به ژرفای درون انسان آگاه است. تفسیر معنوی قرآن کریم و اندیشیدن در معانی الفاظ و کلمات این مصحف شریف، راه را برای تأملات فلسفی و حکمی می گشاید و بسیاری از مسائل بغرنج و غامض به راه حل خود نزدیک می شوند.

البته تأملات فلسفی و ژرف اندیشی های حکمی نیز در ادراک دقیق معانی آیات قران کریم مؤثر بوده و به فهم بهتر و بیشتر اشخاص در این باب کمک می کند. مراجعه به تفسیرهای متعدد و گوناگونی که اشخاص اندیشمند تاکنون بر قرآن کریم نوشته اند، صحت این مدعا را به اثبات می رساند. کسانی مانند شیخ الرئیس ابوعلی سینا و صدرالمتألهین شیرازی، بر برخی از سوره ها و آیات قرآن کریم تفسیر نوشته اند. در میان متکلمان نیز کسانی مانند فخرالدین رازی و ابوحامد غزالی، با تفسیر بیگانه نبوده اند و آثاری در این باب از خود به یادگار گذاشته اند. آنچه این گونه اشخاص از تفسیر و تأویل قرآن کریم ادراک می کنند، همان چیزی نیست که اشخاص ظاهر بین و قشری مسلک به آن میرسند. اختلاف در فهم معانی آیات قرآن کریم به اختلاف مراتب ادراک و شعور آنها مربوط میگردد.

یک ادیب لغوی، بیش از هر چیز دیگر به ظرافت های لفظی و محسنات ادبی و بدیعی قرآن توجه می کند. یک فقیه میکوشد از بررسی آیات قرآن، به استخراج احکام پنجگانه فقهی دست پیدا کند. اندیشمندان دیگر نیز به همین سبک و اسلوب عمل می کنند و سخن می گویند. فهم اشخاص محدود است و اندازه دارد و کسی نمی تواند بیش از اندازه فهم و ادراک خود، از قرآن مجید و یا هر متن دیگری به چیزی دست یابد که از طریق فهم و ادراک می توان به آن دست یافت.

برای مشاهده ویدئوهای برنامه معرفت با موضوع بررسی آیات قرآن کریم اینجا بزنید