نصیرالدین طوسی فیلسوف گفتگو
اطلاعات کتابشناختی «نصیرالدین طوسی فیلسوف گفتگو»
ناشر: هرمس
سال انتشار: ۱۳۸۵
تعداد صفحات: ۵۶۰
دوران زندگی نصیر الدین طوسی دارای فراز و نشیب فراوان بوده است. روزگاری مصاحبت با باطن گرایان اسماعیلی و روزگاری عهده دار وزارت در دستگاه هولاکوی مغول. وی را هم مرد اندیشمند و هم مرد عمل دانسته اند. شاید همین ویژگی ها سبب شده است تا دکتر ابراهیمی دینانی اثری مستقل را به بررسی افکار این فیلسوف برجسته با عنوان «نصیرالدین طوسی فیلسوف گفتگو» اختصاص دهد.
آثار برجای مانده از نصیرالدین طوسی نشان می دهد که وی همواره با اهل فکر روزگار خود چه به صورت حضوری و چه از طریق مکتوبات به تبادل نظر می پرداخته است. دکتر دینانی در این کتاب، نصیرالدین طوسی را در مقام اندیشمندی که راه گفتگو «که همان خصیصه اصلی فلسفه نیز هست» مبنای زندگی وی قرار دارد، در نظر گرفته است و به ارزیابی آثار وی از این منظر پرداخته است.
خواجه طوسی مانند ابن رشد از فلسفه دفاع میکند اما خود را هرگز در چارچوب و قالب فلسفه ارسطو محدود و محبوس نمیسازد. خصلت گفتگو این است که میتواند در جایی که لازم باشد قالبها را بشکند و چارچوبهای از پیش ساخته شده فراتر رود.
راقم این سطور دیر زمانی در این اندیشه بود که با توفیق الهی درباره خواجه نصیرالدین طوسی و آثار او به بحث و بررسی بپردازد. به فضل خداوند این توفیق به دست آمد. پس از بحث و بررسی در آثار متعدد و گوناگون این حکیم بزرگ به این نتیجه دست یافتم که قدرت سخن و توانایی گفتگو از جمله مهمترین خصلتهایی است که میتوانیم او را با این ویژگی مورد شناسایی قرار دهیم. به همین جهت اثری که در این باب فراهم آمده شناسنامه خود را نیز همراه آورده است؛ در آن شناسنامه آمده است: « نصیرالدین طوسی، فیلسوف گفتگو»
فهرست کتاب نصیرالدین طوسی فیلسوف گفتگو
- مقدمه
- ماجرای برخورد نحو عربی و کلام اشعری با منطق و فلسفه
- حوزه زبان و قلمرو عقل
- اندیشه اشاعره و جایگاه آن در اسلام
- حب دانایی اصل فلسفه و آغاز راه فضیلت است
- خواجه نصیر الدین طوسی در سنگر دفاع از فلسفه
- کوشش برای ویران کردن و تلاش برای ساختن
- عالم آگاهی و جنبش اندیشه در نخستین گام
- نقطه آغاز در پیدایش نظر
- چیستی و چگونگی فکر و نظر
- نگاه عقل از جایگاه ناکجا
- بلاغت و حکمت در آثار حکیم طوس
- شیوهای پسندیده در راه رشد اندیشه
- نگاه نو و سخن تازه
- هماهنگی شهود و اندیشه در یک گفتگوی شکوهمند
- حکمت عملی در نظر حکیم طوس
- تاویل در اندیشه خواجه نصیر الدین طوسی