هر که را با خط سبزت سر سودا باشد

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و چهارم تیرماه ۱۳۹۰

موضوع برنامه: هر که را با خط سبزت سر سودا باشد

عنوان فصل: شرح غزلیات حافظ

مدت زمان برنامه: ۴۱ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۲۴ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۷ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

هر که را با خط سبزت سر سودا باشد         پای از این دایره بیرون ننهد تا باشد

یکی از بهترین غزلیات حافظ است اول مفردات غزل را توجه می‌کنیم و بعد به مطلع غزل می‌پردازیم. در مطلع غزل حافظ از خط سبز صحبت کرده و کسی که با این خط سبز سر سودا دارد، سر سودا یعنی ارتباط تنگاتنگ و باطنی و واقعی داشتن است. خط سبز و رنگ سبز به طور کلی علامت حیات است، البته حیات معقول و محسوس داریم که حیات محسوس، جلوه‌ای از حیات معقول است. (شاید نام حضرت خضر به همین دلیل خضر است)

اینجا حافظ از خط سبز صحبت کرده و چند تلمیح و اشاره دارد. نوجوانی که خط پشت لبش ظاهر می‌شود، سبز می‌شود، این طلیعه‌ی بلوغ است. حافظ می خواهد اشاره کند به حیات، که همان طور قبلا عرض کردم، حیات معقول و جاودان؛ حافظ، با عبارت«خط سبز» عاشقانه و عارفانه و رندانه سخن می گوید. شاید شنیده باشید که گفته می شود، فلانی خطش دمیده یعنی تازه بالغ می‌شود و خطش ندمیده یعنی نابالغ است

حال حافظ با این کلمات زیبا به معشوق حقیقی می‌گوید: هر کس که با خط سبز تو سر سودا دارد، زنده است. البته حقیقت حق خط سبز حق تعالی چیست؟ کل مظاهر زیبایی؛ حیات خودش خط سبز است حیات عالم، آفرینش، آفرینش زنده است عالم آفرینش حی است و خود حق حی بذات است وقتی خداوند حی و زنده است منظور حیات بیولوژیک نیست از تغذیه، تولید مثل، رشد و… متکلمین می‌گویند وقتی که می‌گوییم خدا حی است یعنی درّاک فعال است هم عالم است به همه چیز سرّ و عَلَن؛ هم عمل می‌کند، همیشه فعال است و خداوند هیچ وقت غیر فعال نیست، فیضش دائم است فیض حق، فعل حق است و فعلش هم دائم است و همیشه فعال است درّاک فعال است.