تجلی ذات در صفات؛ فیض اقدس و فیض مقدس

مشخصات فایل برنامه معرفت یازدهم دی ۱۳۸۷

موضوع برنامه: تجلی ذات در صفات

عنوان فصل: ردپای عقل و عشق در عاشورا 

مدت زمان برنامه: ۴۷ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۲ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۷ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

«غیب الغیوب» پنهان است. البته غیب هم انواعی دارد اما غیب الغیوب با هر غیبی فرق می‌کند. پس مقام ذات احدی همیشه پنهان است، نه اینکه تنها در زمانی پنهان بوده است بلکه هم اکنون و در آینده نیز پنهان خواهد ماند. به همین دلیل است که برخی عرفا، از «هجران ابدی» صحبت می‌کنند. هجران ابدی به این معناست که آن مقام ذات احدی، غیر قابل وصول است. دسترسی به مقام ذات و کُنه ذات احدی، امکان پذیر نیست.

در اینجا لازم بود من این توضیح را بدهم که این حدیث، در صدد بیان مقامی است که در آن مقام، ذات احدی پنهان است. اما این پنهانی باید ظهوری هم داشته باشد. به قید ذات و به قید احدیت که هیچ گاه ظاهر نمی‌شود، اما چون مطلق و غیر متناهی است، بنابراین تجلی می‌کند. این تجلی در مرحله اول، همان طور که شما نیز به آن اشاره کردید، یک تجلی در مقام فیض اقدس است و در این جا خداوند به صفات خود ظاهر می‌شود.

چنانکه می دانید خداوند دارای اسماء حسنی است: «أَیًّا مَّا تَدْعُواْ فَلَهُ الأَسْمَاء الْحُسْنَی» خداوند دارای صفات بسیاری چون: رحمان و رحیم و متکلم و سمیع و بصیر و عالم و … است. اسماء خداوند، ظاهر است در حالی که مقام ذات، ظاهر نیست. پس مقام ذات در اسماء ظاهر می‌شود و این همان «تجلی» است که شما به آن اشاره کردید.

فیض اقدس یعنی ظهور و تجلی ذات در صفات. این یک نوع ظهور است، ظهوری در مقام اسماء و صفات، که به آن «فیض اقدس» می گویند. از طرفی هم هر یک از اسماء، اقتضایی دارد اسماء حق تعالی، اقتضائاتی دارند و فعال هستند و بنابراین تجلی هر اسم نیز اثر خود را در جهان دارد. تجلی به رحمانیت، تجلی به رحیمیت، تجلی به رازقیت، تجلی به علم، تجلی به کلام و هکذا. و در این میان تجلی به آفرینش و خلق هم هست که منشاء ظهور «فیض مقدس» می‌باشد.