رابطه قضا و قدر

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و دوم آذر ۱۳۹۸

موضوع برنامه: رابطه قضا و قدر

عنوان فصل: شرح کتاب اختیار در ضرورت هستی

مدت زمان برنامه: ۴۹ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۳۳ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۲۰ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

رابطه قضا و قدر

نسبت و رابطه میان قضا و قدر یک نسبت لطیف و ظریفی است که از شدت ظرافت نمی توان آن را به تصور در آورد. شاید بتوان برای درک و دریافت رابطه و نسبت میان قضا و قدر با ذکر مثال آسان تر آشنایی پیدا کرد. تردیدی نیست که همه صورتهای آگاهی در طول تاریخ بشر در نوعی از آگاهی واحد و بسیط مندرج و مستتر اند.

آن آگاهی واحد و بسیط بر همه انواع آگاهی‌ها و صورتهای مختلف علمی، احاطه و سیطره دارد و با آنها بگونه‌ای اتحاد دارد که با وحدت و بساطت آن ناسازگار نیست. همه آن چیزهایی که مقدرند و در جهان قدر تحقق می پذیرند با آنچه در عالم قضا بگونه ای واحد و بسیط تحقق دارد، مرتبط و متحد بوده و انفکاک و جدایی آنها امکان پذیر نیست.

اگر جهان قضا، جهان جمع است، عالم قدر، عالم تفرقه بشمار می آید. تفرقه مسبوق به جمع است و آنجا که جمع معنی نداشته باشد تفرقه نیز معنی پیدا نمی کند. عدد همیشه از واحد تشکیل می شود و بدون در نظر گرفتن واحد، از آنچه عدد خوانده می شود نمی توان سخن به میان آورد. واحد همیشه واحد است و از ازل تا ابد واحد خواهد بود ولی برای عدد بطور غیر متناهی می توان شکل در نظر گرفت. عددها تغییر می پذیرند ولی واحد ضمن این که عددها را می سازد و به آنها شکل می دهد، هویت واحد بودن خود را از دست نمی دهد.

همانگونه که واحد در همه عددها حضور دارد و منشاء بودن خود را برای هر یک از آنها نشان می دهد و به اثبات می رساند، حکم قضا نیز در هر آنچه مقدر است و تحت عنوان قدر مطرح می گردد، حضور دارد و منشاء قدر شناخته می شود. اگر بپذیریم که قضا در قدر حضور دارد و منشاء آن شناخته می شود، در این واقعیت نیز تردید نخواهیم داشت که ضرورت نیز در امکان حضور دارد و مادام که یک موجود ممکن به سرحد ضرورت نرسد به جهان هستی قدم نمی گذارد.

« متن برگرفته از صفحه ۳۷ و ۳۸ کتاب اختیار در ضرورت هستی نوشته دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی»