اولین ضربه کاری به فلسفه در جهان اسلام

[ناشناس]

کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» به مسیری می پردازد که فکر فلسفی از میانه مخالفت ها و موافقت ها طی کرده است. اصلی ترین مخالفان فلسفه یعنی متکلمان عموما به یک منبع قدرت متصل بودند. سرآمد این مخالفان غزالی نویسنده «تهافت الفلاسفه» بود. این کتاب اثر بسیاری در کشورهای اسلامی داشت. از اثرات آن اینکه در برخی کشورها مثل عربستان فکر فلسفی برای همیشه نابود شد. در ایران همچنان باقی ماند. در مغرب جهان اسلام پاسخ هایی نه چندان تاثیرگذار به آن داده شد مانند «تهافت التهافت» اثر ابن رشد.

[ناشناس]

سلام و عرض ادب
در پاسخ به برداشت مطرح شده از حملات متکلمین خصوصا جناب غزالی به فلسفه چند خطی از کتاب “فلسفه در سرزمین نبوت- استاد سید حسین نصر” را با هم مرور می کنیم:

حمله ی مشهور غزالی به فلسفه، تنها به قصد براندازی فلسفه نبود. اول ا همه فلسفه ی مشایی و بیشتر رویکردهای راسیونالیستی موجود در آن آماج حملات غزالی بود. ثانیا، نقد غزالی ماهیتا چنان بود که مسیر جریان حیات عقلی اسلام را تغییر داد، به جای آنکه به آن پایان دهد. زمینه ای که گسترش آموزه های حکمی سهروردی و ابن عربی را ممکن ساخت بیشتر وام دار غزالی است، در حالی که احیای فلسفه مشا توسط خواجه نصیرالدین طوسی ارتباط تنگاتنگی با انتقادات دیگر متکلم اشعری، یعنی فخر رازی، از ابن سینا دارد. بنابراین انتقاد متکلمان از فلسفه تا حد زیادی یک تعامل خلاق میان فلسفه و کلام بود که تاثیری نازدودنی بر هر دو آن ها نهاد.

[نویسنده]

نوشته‌ها