شناخت واقعی از دیدگاه عرفاء چیست؟

مشخصات فایل برنامه معرفت دهم دی ۱۳۸۷

موضوع برنامه: شناخت واقعی از دیدگاه عرفاء چیست؟

نام فایل: ردپای عقل و عشق در عاشورا

مدت زمان برنامه: ۴۷ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۲ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۹ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

شناخت واقعی از دیدگاه عرفاء چیست؟

راه کمال که همان راه حق است، شناختن «خود» است. کلمه «خود» در فارسی، کلمه خیلی زیبایی است! خود، دقیقاً ترجمه «نفس» است. نفسهُ، یعنی خودش. خودشناسی مهم ترین چیزی است که راه کمال را به روی انسان می گشاید و انسان اگر خودش را نشناسد، هیچ راهی برای تکامل او نیست. حتی اگر همه عالم را بداند مادامی که خودش را نشناسد، هیچ چیز دیگر را نمی شناسد. چه بسا اشخاص گمان کنند که خود را نمی شناسند اما می توانند همه چیز را بشناسند. البته ممکن است تصوراتی از اشیاء داشته باشند اما این تصور ها واقعی نیست. مادامی که انسان خود را نشناسد، به هیچ معرفتی دست پیدا نمی کند. حتی معرفت حق، متفرع بر معرفت خود است. تقریباً همه عرفا روی این جمله تکیه کرده اند که «من عرف نفسه فقد عرف ربه» یعنی محال است که کسی خود را نشناسد و ادعا کند که خدا را شناخته است؛ محال است که کسی خود را نشناسد و ادعا کند که ذره ای از ذرات عالم را شناخته است.

من وقتی می گویم «شناخت»، این یک شناخت ظاهری و سطحی و حتی علمی نیست. ممکن است که شما اتم را بشکافید و تأثیر عملی هم داشته باشد ولی این، شناخت به معنای واقعی کلمه نیست. شناخت واقعی در شناختن خود است. خود که می گویم به این معنی نیست که انسان شناسی کنید و فرضاً برای انسان، یک ماهیتی در نظر بگیرید که انسان حیوان ناطق است و … . این ها هم در حد فلسفه است و ارزش خودش را دارد ولی من با اینها کار ندارم. کلمه خود، غیر از این است که شما انسان را به حیوان ناطق تعریف کنید، این هنوز کامل نیست. «خود» را باید بشناسید.

عرفای ما روی این موضوع تکیه کرده اند. حتی سقراط هم توصیه می کرد که « خودت را بشناس! » و این درحالی است که ارسطو پس از آن گفت « انسان، حیوان ناطق است. » و انسان را تعریف کرد. نمی خواهم بگویم که این تعریف غلط است ولی کافی هم نیست.

برای دانلود متن برنامه معرفت اینجا بزنید