زلیخا را چو پیری ناتوان کرد / گلش را دست فرسود خزان کرد

مشخصات فایل برنامه معرفت سی ام آذرماه ۱۳۹۷

موضوع برنامه: زلیخا را چو پیری ناتوان کرد / گلش را دست فرسود خزان کرد

عنوان فصل: شرح اشعار وحشی بافقی

مدت زمان برنامه: ۴۸ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۳۲ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۲۰ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

زلیخا را چو پیری ناتوان کرد             گلش را دست فرسود خزان کرد

ز چشمش روشنایی برد ایام             نهادش پلکها بر هم چو بادام

کمان بشکستش ابروی کماندار           خدنگ انداز غمزه رفتش از کار

لبش را خشک شد سرچشمهٔ نوش       بکلی نوشخندش شد فراموش

وحشی‌بافقی از شاعران دوران صفوی است و از حکمت صدرایی خارج نیست. وحشی‌بافقی در شعر (زلیخا را چو پیری ناتوان کرد) به عاشق بودن زلیخا به یوسف اشاره کرده است. زلیخا پیر و کور می‌شود، اما حرارت عشق به یوسف در درون او خاموش نمی‌شود.

در اینجا وحشی‌بافقی می‌خواهد استفاده دیگری داشته باشد. می‌خواهد بگوید این عشق شهوانی و نفسانی نیست. این چه عشقی بوده که زلیخا پیر شده، اما عشق یوسف را در دلش داشته است؟ این عشق نفسانی و شهوانی نبوده، بلکه حکایت از زیبایی باطنی است.

سؤال اینجاست که زیبایی باطنی چیست؟ زیبایی ظاهری را همه می‌شناسند، اما زیبایی معنوی و باطنی هم داریم. زیبایی معنوی در عقل است. رابطه وسیعی بین عشق و عقل برقرار است. این مَرد بزرگ عقل و عشق را با هم جمع کرده است. او می‌گوید زیبایی معنوی در عقل است؛ عقل توأم با عشق. اگر عقل با عشق همراه شد، بسیار زیباست.