تعقل و تامل در اندیشه‌های ابن‌سینا

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و نهم شهریور ۱۳۹۲

موضوع برنامه: تامل در هستی چگونه میسر می‌شود

عنوان فصل: بررسی اندیشه ابن‌سینا

مدت زمان برنامه: ۴۵ دقیقه

حجم فایل تصویری:  ۹۶ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۸ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

تامل در هستی چگونه میسر می‌شود

تامل در هستی چگونه میسر می‌شود ؟ این پرسش تنها هنگامی ژرف‌تر می‌شود که بدانیم هستی، مثل و ضدّ و جنس و فصل ندارد؛ اگر چنین است حدّ و برهان هم ندارد که در این صورت پاسخ به این سوال هم مشکل خواهد شد. ما معمولا اشیاء را یا به ضدّ می شناسیم یا به ضدّ. این مسئله به قدری معمول است که ضرب المثل است «تُعرفُ الاشیاء بأضدادها» یعنی اشیاء با ضدشان شناسایی می شوند.

از مثل به مثل رسیدن هم طریقی است که در اصطلاح متکلمان «از شاهد به غایب رفتن» تعبیر می‌شود و در اصطلاح منطق «قیاس تمثیلی» گفته می‌شود. طریق از ضدّ به ضدّ رفتن هم دیالیکتیکی (اعم از ماتریالیستی یا توحیدی) است. که در این طریق هر چیزی ضدّ خودش را در درونش می‌پروراند که در نهایت (تز و آنتی‌تز) تبدیل به سنتز می‌شود.