برهان صدیقین متعلق به اصحاب صدق است

مشخصات فایل برنامه معرفت سی و یکم فروردین ۱۳۹۷

موضوع برنامه: برهان صدیقین متعلق به اصحاب صدق است

عنوان فصل: بررسی کتاب فراز و فرود فکر فلسفی

مدت زمان برنامه: ۴۵ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۱ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۹ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

برهان صدیقین متعلق به اصحاب صدق است

برای اندیشیدن بین دو موجودی که رابطه علت و معلولی دارند، چند جور می توان متصور شد. یک وقت است که شما از معلول به علت می رسید، این را برهان إنّی می گویند. یک وقت هم عکس این است شما از علت به معلول پی می برید، این لِمّی است، اینها هر دو منطقی و حکمی هستند. یک شقّ سومی هم متصور است، نه از علت به معلول برویم و نه از معلول به علت، مستقیم به خودش راه پیدا کنیم.

در جهان هستی یک وقت از مخلوقات به خالق پی می بریم، یک وقت هم کسی از خدا به خلق می‌آید. از خلق به خالق برویم یا از خالق به خلق بیاییم، هر دوی آنها ممکن است. از خالق به مخلوق آمدن لِمّی است و از مخلوق به خالق رسیدن إنّی است، اما یک اشخاصی هستند که از خالق و مخلوق کم حرف می زنند. به هستی علی الاطلاق می اندیشند، این صدیقین است. صدیق چیزی است که خیلی بالاست. این اصطلاح را اولین بار شیخ الرئیس ابن سینا به کار برده است، می گوید از خود وجود به خود وجود پی بردن، برهان صدیقین است. اهل صدق یعنی آنهایی که از تفکراتی بالاتر رفته اند. برهان صدیقین متعلق به اصحاب صدق است

ابن سینا نه تنها یک فیلسوف معمولی بلکه یکی از بزرگترین فلاسفه در کل جهان است، فلسفه که خیلی از مردم هم با آن خوب نیستند، چیست. فلسفه و فیلسوف اهتمام می ورزد، سعی می کند و می کوشد که اندیشه را تا به آخرین حدی که امکان وصول هست، برساند. فیلسوف می خواهد اندیشه را تا آخرین حدی که ممکن است به آن دست یابد، آن را به آنجا برساند. می کوشد که اندیشه را در یک حد معین نگه ندارد. این کار فیلسوف است و به همین جهت فرق بین فلسفه و علم در اینجا معلوم می شود.

ما امروز کم و بیش با آثار علوم روبرو هستیم. علوم تا یک حدی پیش می روند، اما اگر بخواهند بیشتر بروند با فکر فلسفی پیشتر می روند. ریاضیات محکمترین علوم است، اگر ریاضیات را از علوم بگیرید، علوم مختل می شوند. ریاضیات ساخته می شوند، ذهن بشر به فرمول های ریاضی می رسد اما یک ریاضیدان ممکن است در آن فرمول محبوس شود. فیلسوف می گوید در این که ساختی محبوس نشود، علم اگر فلسفه نداشته باشد محبوس می شود، علم اگر به فلسفه بی اعتنا باشد در فرمول خودش زندانی می شود اما فلسفه او را از زندانی شدن در یک فرمول نجات می دهد. فلسفه درِ زندانها را می شکند