مساله اختیار و قضا و قدر

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و نهم دی ۱۳۹۶

موضوع برنامه: نسبت اختیار و قضا و قدر

عنوان فصل: شرح کتاب اختیار در ضرورت هستی

مدت زمان برنامه: ۴۷ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۰ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۹ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

نسبت اختیار و قضا و قدر

همه مردم به این مسئله می اندیشند که نسبت اختیار آدمی در افعال و کردارش با آنچه قضا و قدر خوانده می شود چیست. از سویی شکی نیست که انسان دارای اختیار است و از سوی دیگر شکی نیست که نظام آفرینش یک نظام منسجم، مقتدر و مرتب است.

این مسئله گاهی برای برخی افراد اشکالاتی پیش می آورد. شاید حیوانات هم مختار باشند ولی اختیار آنها آگاهانه نیست و آینده را هم نمی توانند پیش بینی کنند. انسان تنها موجودی است که دارای اختیار است و بر اساس اختیار برای آینده می اندیشد و به سوی آینده حرکت می کند و روی به آینده دارد.

روی به آینده داشتن و به آینده اندیشیدن بدون توجه به گذشته معنی ندارد، تنها کسی می تواند به درستی به آینده بیندیشد و آینده را بر اساس موازین پیش بینی کند که نسبت به گذشته آگاهی داشته باشد. انسان ضمن اینکه در حال زندگی می کند، ولی در حال و لحظه ای که زندگی می کند به گذشته هم می اندیشد. هم به گذشته دور و نزدیک می اندیشد و هم به آینده دور و نزدیک می اندیشد و می تواند پیش بینی کند.

اگر آینده بر اساس موازین وجودی، منظم و مقدر نباشد، نمی شود آن را پیش بینی کرد. اگر پیش بینی معنی دارد برای این است که در نظام هستی معین است و اگر ما بتوانیم تا حدودی به نظام هستی آگاهی پیدا کنیم، می توانیم آن حادثه ای را که ممکن است در صد یا هزار سال آینده رخ بدهد را پیش بینی کنیم.