ارتباط «من» و «اندیشنده»

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و نهم مرداد ۱۳۹۵

موضوع برنامه: ارتباط من و اندیشنده

عنوان فصل: بررسی کتاب من و جز من

مدت زمان برنامه: ۴۷ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۹ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۹ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

ارتباط من و اندیشنده

دکارت گفت، می اندیشم پس هستم. اگر من نباشم، چگونه می اندیشم پس «من» اول است و از سوی دیگر اگر اندیشه نباشد، چگونه می توانم بگویم «من» هستم. وقتی می گویم «من» از روی آگاهی می گویم و آگاهی همان اندیشه است. پس در یک نگاه «من» مقدم بر اندیشه است و در نگاهی دیگر «اندیشه» است که می گوید «من» هستم؛ خود این یک معضل و مسئله فلسفی است که نیاز به تفکر دقیق دارد و در کتاب «من و جزمن» به تفصیل درباره آن پرداخته شده است.

«من» بدون اینکه بیاندیشد در عالم حضور خود «من» است و آنجا که در اندیشه درنیاید نیز همچنان «من» خواهد بود. به این ترتیب کسانی که می کوشند از طریق اندیشیدن و یا اندیشیده شدن، به آنچه «من» خوانده می شود، دست یابند، مرتکب خطا می شوند.

دکارت فرانسوی و پیروان او گفته اند: «می اندیشم، پس هستم» در مقابل این گروه عده ای گفته اند: «اندیشیده می شوم، پس هستم» اما اگر این دو گروه به درستی تامل می کردند، درمی یافتند که بدون آنچه «من» خوانده می شود، اندیشیدن تحقق پیدا نمی کرد و اندیشیده شدن نیز جایگاهی نداشت.

در واقع این همان «من» است که هم می اندیشد و هم انیشیده می شود. به عبارت دیگر: آنچه «من» خوانده می شود، هم عالِم است و هم معلوم و البته این خصلت شگفت انگیز (اتحاد عالم و معلوم) از خصلت های هستی است و آنچه «من» خوانده می شود نیز مظهر هستی و زبان وجود شناخته می شود.