بررسی مقدمات حکمت متعالیه ملاصدرا

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و ششم آذرماه ۱۳۸۹

موضوع برنامه: بررسی مقدمات حکمت متعالیه ملاصدرا

عنوان فصل: بررسی اندیشه ملاصدرا

مدت زمان برنامه: ۴۷ دقیقه

حجم فایل ویدئویی:  ۱۲۸ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۲۲ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

بررسی مقدمات حکمت متعالیه ملاصدرا

ملاصدرا چرا حکمت خود را حکمت متعالیه می‌گوید؟ من در آغاز و ابتدا با فیلسوفان هستم اما در پایان جدا می‌شوم از آن‌ها؛ صدرالمتألهین در وجود تشکیک قائل است. تشکیک به معنی شک نیست در اصطلاح فلسفی یعنی یک چیزی دارای مراتب گوناگون است؛ اختلاف دارد اما اتحاد هم دارد مثل نور که مراتب کم داریم و مرتبه زیاد داریم مثل نور خورشید و شمع هر چیز کم و زیاد دارد اما یک جنس است و یک وحدت است و اختلافی که در آن اتحاد است به آن تشکیک می‌گویند و صدرالمتألهین در وجود به تشکیک قائل است.

مرتبه اعلای وجود واجب الوجود است و نقص و عیب ندارد و زوال ندارد و حدوث ندارد و عدم نمی‌پذیرد. یک موجودی هم هست که در معرض تحول است و نقصی در آن قرار دارد و تحول پذیر است همه اینها موجود است اما با هم فرق دارند، پشه، انسان و به آن تشکیک می‌گویند. صدرالمتألهین نه تنها در وجود تشکیک قائل است در معرفت هم تشکیک قائل است حتی در فلسفه خود هم تشکیک قائل است موضوعاً، محمولاً و ماهیتاً.

اگر معرفت ذو مراتب است فلسفه هم می‌تواند مراتب داشته باشد من متعالی بودن ملاصدرا را در رساله عرشیه با استناد به آیات قرآن می دانم که می‌گوید: حکمت را دو قسم می‌کند: یک حکمت تحصیلی است و یک حکمت اعطایی است که خداوند می‌دهد و می‌گوید حکمت من اعطایی است از جانب خداوند و خداوند به کسی نمی‌دهد از این نوع. وقتی می‌رود پیش میرداماد ابتدا میرداماد او را می‌ترساند که نیا در این وادی اگر اهل عمل نیستی ای کسانی که حکمت تحصیل می‌کنید بدانید که شما دائم در معرض خطر انکار هستید حتی انکار وجود. راه حکمت را کسی که نخواهد اهل عمل شود راه بی‌دینی است و تو ای جوان اگر در خود توانایی عمل را نمی‌بینی در تحصیل حکمت بر نیا به سایر علوم برو.