حکایت حرباء و خفاش

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و سوم آذرماه ۱۳۹۷

موضوع برنامه: به حرباء گفت خفاشی که تا چند / سوی خورشید بینی دیده در بند

عنوان فصل: شرح اشعار وحشی بافقی

مدت زمان برنامه: ۴۹ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۳۰ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۲۰ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

به حرباء گفت خفاشی که تا چند    سوی خورشید بینی دیده در بند

از این پیکر که سازد چشم خیره    چرا عالم کنی بر خویش تیره

ز نشترهای کوه الماس دیده است     به غیر از تیرگی چشمت چه دیده است

چه دیدی که این چنین بی تابی از وی    توان چون ماهی بی آبی از وی

بگفتش کوتهی افسوس افسوس        تو پا می بینی و من پر طاووس

تو شبهای سیه دیدی چه دانی       فروغ این چراغ آسمانی

حرباء به معنی آفتاب پرست است. نخستین بار این مسئله را حکیم شیخ اشراق سهروردی است. گفتگویی بین آفتاب پرست و خفاش؛ خفاش به آفتاب پرست می گوید که نور آزاردهنده است و چرا عالم را بر خودت تیره می کنی. در واقع اینجا بحث قیاس به نفس مطرح می شود. چون خفاش از نور آزار می بیند، فکر می کند که همه اینگونه اند. قیاس به نفس یعنی آنچه خود می پسندی فکر می کنی که دیگران نیز می پسندند.