زبان دعا خالص ترین زبان است

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و سوم خرداد ۱۳۹۳

موضوع برنامه: زبان دعا خالص ترین زبان است

عنوان فصل: بررسی اندیشه فارابی

مدت زمان برنامه: ۴۷ دقیقه

حجم فایل ویدئویی:  ۱۳۲ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۹ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

اللهم انقذنی من عالم الشقأ و الفنأ واجعلنی من اخوان الصفأ، و اصحاب الوفأ، و سکان السماء فارابی از خدا می‌خواهد از عالم تفرقه به عالم صفا و وحدت راه پیدا کند.

زبان دعا خالص ترین زبان است. قبلا عرض کرده بودیم که فصل ممیز انسان است. چون انسان، به ناطقیت انسان است. زبان دنیوی مخلوط است و خالص نیست ولی زبان دعا خالص است.

خلوص یعنی از قید تعلقات آزاد است و دعای واقعی آنگاه است که انسان، از غیر حق تعالی قطع نظر کند. ببرد همه تعلقات را و به یک سو توجه کند. غیر از حق، در زبانش چیزی نباشد. این خلوص در زبان است در هنگام دعا. البته این زبان، اثر اندیشه است. بارها عرض کردیم که سخن بدون اندیشه نمی شود و چون فیلسوف اینجا دعا می کند (فارابی) و فیلسوف، اندیشه را می شناسد.

بسیاری از مردم، اهل اندیشه هستند. با اندیشه چیزها را می شناسند اما خود اندیشه را نمی شناسند. همین طور که اندیشه، چیزها را می شناسد خود اندیشه نیز خود را باید بشناسد. اندیشه چیزی است که به بیش از اندیشه می اندیشد.

مفارقتی در مقام حق تعالی بین عشق و عقل نیست. عاشق، معشوق را نوازش می کند اما هرگز نمی تواند او را به تصاحب خود درآورد. معشوق از سوی عاشق مورد ستایش و نوازش قرار می گیرد اما معشوق، به تصاحب عاشق درنمی آید.

خداوند با عقلاء تکلم می کند در مقام (فی ذات عقولهم) یعنی همان عقل خالص. یعنی وقتی انسان به خدا مناجات می کند، عقلش مخلوط ندارد. ذات عقل، یعنی عقل خالص. یعنی (فی خلوص عقلهم) این پاک ترین و صاف ترین سخنی است که یک انسان می تواند به زبان بیاورد. و آنجایی که خداوند با ذات عقول صحبت می کند، آنجا خرد ناب است. خرد مفهومی هم نیست و این آخرین مرحله کمال انسان است و جایی است که به غیرمتناهی متصل می شود.

زبان دعا از کثرت به وحدت رفتن است.