آتشینا آب حیوان از کجا آورده ای

مشخصات فایل برنامه معرفت بیستم اسفندماه ۱۳۹۵

موضوع برنامه: آتشینا آب حیوان از کجا آورده ای / دانم این باری که الحق جان فزا آورده‌ای

عنوان فصل: شرح اشعار مولوی

مدت زمان برنامه: ۴۸ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۶ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۸ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

آتشینا آب حیوان از کجا آورده‌ای                 دانم این باری که الحق جان فزا آورده‌ای

خیره گان روی خود را از ره و منزل مپرس    چون بر ایشان شعله‌های کبریا آورده‌ای

احمقی باشد اگر جانی بمیرد بعد از این           چون چنین دریای جوشان از بقا آورده‌ای

از قضا و از قدر مر عاشقان را خوف نیست     چون قدر را مست گشته با قضا آورده‌ای

می‌نگنجد جان ما در پوست از شادی تو           کاین جمال جان فزا از بهر ما آورده‌ای

شمس تبریزی جفا کردی و دانم این قدر            کز میان هر جفایی صد وفا آورده‌ای

آتش چند خصلت دارد:

1. به سمت بالا می رود
2. همیشه گرم کننده است
3. آتش، هر چیزی را از جنس خود می کند
4. همیشه روشن می کند و نور می دهد

مخاطب شاعر از این «آتش» در شعر به نظر می آید که دو معنی «روشنایی بخشی و بالارونده بودن» منظورش بوده است. انسان بالارونده است. اگر انسان، بالا نرود، دو گزینه بیشتر ندارد، یا توقف است یا تنزل؛ توقف یعنی درجا زدن؛ تنزل هم یعنی رو به پستی رفتن. حال کدام انسان است که این دو گزینه را مطلوب می داند؟

البته بین توقف و تنزل، فرقی نیست زیرا توقف هم یک نوع تنزل است. به عبارت دقیق تر: توقف، مقدمه به پستی رفتن و تنزل است. پس یک راه بیشتر نیست و آن بالارفتن است. این خصلت آتش است [اشاره شاعر] انسان باید مرتب در تعالی باشد و نور دهد و روشن باشد. حال سوال بعدی این است که روشنی انسان به چیست؟