گر به موئی بستگی باشد ترا / هم به موئی خستگی باشد ترا

مشخصات فایل برنامه معرفت هجدهم مرداد ۱۳۹۲

موضوع برنامه: گر به موئی بستگی باشد ترا / هم به موئی خستگی باشد ترا

عنوان فصل: بررسی اندیشه عطار نیشابوری

مدت زمان برنامه: ۴۲ دقیقه

حجم فایل ویدئویی:  ۹۲ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۷ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

از نیاز بندگی آن پادشاه                پیش مردی رفت از مردان راه

گفت پندی ده که رهبر باشدم             زین چنین صد ملک بهتر باشدم

گفت بنگر تا ترا ای شهریار             کار دنیا چند میآید بکار

کار دنیا آنچه باشد ناگزیر               آن قدر چون کرده شد آرام گیر

کار عقبی نیز بنگر این زمان          تا بعقبی چند محتاجی بدان

آنچه در عقبی ترا آن درخورست       کار آن کردن ترا لایق ترست

کار دین و کار دنیا روز وشب           تو بقدر احتیاج خود طلب

آنچت اینجا احتیاجست آن بکن          وانچه آنجا بایدت درمان بکن

گر به موئی بستگی باشد ترا               هم به موئی خستگی باشد ترا

ور بکوهی بستگی پیش آیدت             هم بکوهی خستگی بیش آیدت

بر تو هر پیوند تو بندی بود               تا ترا پیوند خود چندی بود

باز بر پیوند سر تا پای تو              تا توانی مرد ور نه وای تو

انسان بالذات وابسته است اما باید حساب کند که این وابستگی او چه مقدار ارزش دارد. چرا به فلان شیئ یا شخص و.. وابسته می شوی؟ حتما حاجتی هست؛ حاجت خودت را بسنج و به اندازه ضرورت زندگی ات وابستگی را داشته باش (چه وابستگی های مادی مثل هوا، غذا، مسکن و..) اما بعضی وابستگی ها به مقتضای ضرورت عقلانی نیست و حتی قابل کنترل هم نیست. اگر از محاسبه عقلانی بیرون برود، حصار نفس است.

همان طور که انسان برای تعالی و به کمال رفتن، هیچ محدودیتی ندارد در وابستگی به امور مختلف هم حد ندارد؛ هرچه وابسته شوی، وابسته تر می شوی و همین طور وابستگی های بیشتر پیش می آید. یک دفعه به خودت می آیی و می بینی که تمام وجودت، وابسته شده است. اگر انسان، موازین خرد را فراموش کرد و محاسبه عقلانی نداشت، مثل یک سنگی است که پرتاب شده و اسیر نفس است؛ نفس هم محاسبه ندارد.

طبیعت یک وابستگی به طبیعت دارد و یک وابستگی به حقیقت؛ اگر تمام تاریخ به طبیعت وابسته باشد و آن دری که به حقیقت باید گشوده شود، بسته باشد، معلوم نیست که این تاریخ چه سرنوشتی دارد اصلا معلوم نیست که تاریخ باشد. به همین دلیل یک مورخ، تمام همت خودش را نباید به طبیعت مصروف کند بلکه راهی به حقیقت نیز باید داشته باشد.