ندا رسید بهار آمدست و برپایید

مشخصات فایل برنامه معرفت نوزدهم اردیبهشت ۱۳۹۹

موضوع برنامه: ندا رسید بهار آمدست و برپایید / به سوی خانه اصلی خویش بازآیید

عنوان فصل: شرح اشعار دیوان شمس (مولوی)

مدت زمان برنامه: ۴۶ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۴۳ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۲۰ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

ندا رسید بهار آمدست و برپایید

             به سوی خانه اصلی خویش بازآیید

سفر کنید از این غربت و به خانه روید

            از این فراغ ملولیم عزم فرمایید

به دوغ گنده و آب چه و بیابان‌ها

           حیات خویش به بیهوده چند فرسایید

خدای پر شما را زجهل ساخته است

           چو زنده اید بجنبید و جهل بنمایید

به کاهلی پر و بال امید می‌پوسد

           چو پر و بال بریزید دگر چرا شایید

در این غزل مولانا می‌فرماید که یک ندای بهاری به گوش رسید و پیام آن این بود که: «به وطن اصلی بازگردید و از دیار غربت عبور کنید» حال سوال این است که دیار اصلی کجاست و این ندایی که آمده از کجا آمده و ما را به کدام موطن فرا می‌خواند و چرا اینجا دیار غربت است؟

برای غربت بودن این دیار چند مثال در شعر بیان کرده است. «دوغ گنده، آب چاه، بیابان» این مثال‌ها اشاره به زندگی در این دنیا دارد. خوردن، پوشیدن، خوابیدن و.. به طور کلی رفع نیازهای دنیوی؛ آیا سرّ خلقت به همین است که به رفع نیازها و روزمرگی اکتفا کنیم یا در خلال این ها زندگی یک معنی هم دارد؟

سوال اصلی این است که معنی زندگی چیست؟ و مولانا در این ابیات توجه ما را به معنی زندگی معطوف می‌دارد. اسپینوزا فیلسوف غربی هم سوالی در باب زندگی مطرح کرده است. سوال او این است که: چرا جهان به جای اینکه نباشد، هست؟

کل جهان را با تمام گوناگونی‌های آن در نظر بگیرید که آیا می‌توانست نباشد یا نمی‌توانست که نباشد؟ بله امکان داشت که نباشد. خوب حالا که امکان داشت نباشد، چرا هست؟