تحول و تقابل دو روی از یک واقعیت

مشخصات فایل برنامه معرفت دوازدهم تیرماه ۱۳۸۸

موضوع برنامه: تحول و تقابل دو روی از یک واقعیت

عنوان فصل: شرح رباعیات خیام  در برنامه معرفت

مدت زمان برنامه: ۴۹ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۷۲ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۹ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

تحول و تقابل دو روی از یک واقعیت

مرگ عدم نیست بلکه حیات از آن برمیخیزد و بدون مرگ، حیاتی در کار نخواهد بود. نسبت مرگ و حیات ضمن اینکه تقابل است، مستلزم تحول نیز هست و به طور کلی تحول بدون تقابل امکان پذیر نیست. حالا می توانیم در این هم بحث کنیم که آیا تحول منشا تقابل است یا این تقابل است که باعث تحول می شود. تحولی که در تقابل با قبل نباشد، در واقع تحول نیست. تحول یعنی رفع یک تقابل بعد از تقابلی دیگر و همین طور تا تقابل های دیگر… اگر همیشه روز باشد و هیچگاه شب نشود بسیار سهمناک خواهد شد یا برعکس. پس تقابل خود منشا تحول است. تقابل در واقع طرد کردن یکی دیگر است. شب روز را طرد می کند و روز، شب را طرد می کند اما در عین طرد کردن ملازم یکدیگر هستند و از هم جدا نمی شوند.

تضاد دیالیکتیکی به همین معنی است در عین اینکه یکدیگر را طرد می کنند، سخت به هم چسبیده اند. زوجیت یعنی همین و اساسا عالم، عالمِ زوجیت است. در زوجیت تفاوت هم هست. وقتی می گوییم زوج یعنی به هم بسته هستند اما در عین حال تفاوت هم دارند. یکسانی محض بین زوجین امکان پذیر نیست. از شب نباید همان انتظاری را داشت که از روز داری و از روز نیز نباید همان انتظاری را داشت که از شب داری.