مسئله هبوط آدم و آفرینش

مشخصات فایل برنامه معرفت دهم آذر ۱۳۹۶

موضوع برنامه: مسئله هبوط آدم و آفرینش

عنوان فصل: بررسی سوالات بینندگان

مدت زمان برنامه: ۴۵ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۰۶ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۹ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

مسئله هبوط آدم و آفرینش

حضرت آدم به واسطه خطایی که مرتکب شد، هبوط کرد. هبوط یعنی از مرتبه بالا به پایین آمدن یعنی از ملکوت به مُلک آمد. از لاهوت به ناسوت؛ انسان چون خطا کرد هبوط کرد یا چون دچار تنزلی در درون شد، هبوط کرد

انسان در عین تعالی داشتن و عالی بودن، پست و فرومایه نیز هست. انسان در علو و بالارفتن به جایی می رسد که در عالم آفرینش، موجودی از آن بالاتر نیست و در هبوط و تنزل به جایی می رسد که هیچ موجودی از او فرومایه تر و پست تر نیست. ببینید که این سطح فراز و فرود انسان چقدر گسترده است؟ بی نهایت فرود است و بی نهایت فراز است.

استعداد هبوط نیز در آدم بود؛ یعنی استعداد خطا داشت ولی به همان اندازه که استعداد خطا کردن هست، استعداد تعالی هم هست. اگر انسان استعداد خطا کردن نداشت و نمی توانست خطا بکند، برتر بود یا موقعی که استعداد خطا داشته باشد ولی خطا نکند؟ اگر انسان استعداد خطا نمی داشت برتری داشت؟ تعالی آنجایی معنی دارد که تنزل آنجا معنی دارد.

در بین فلاسفه مسئله ای هست به نام «جوهر و عرض» جوهر ثابت است و عرض، تحول پذیر است. برای جوهر تعریف های زیادی شده ولی یک تعریف را می پسندم: «جوهر چیزی است که دو امر متضاد را می تواند بپذیرد» یعنی جوهر چیزی است که قبول تضاد می کند. از یک ضد به ضدی دیگر می رود. مثلا جسم جوهر است زیرا هم می تواند سیاه باشد و هم می تواند سفید باشد.