دوره آموزش منطق

آیا یک فرد می تواند به همه حقیقت دست یابد؟

آیا یک شخص که همیشه منحصر در خویشتن است، می تواند به همه حقیقت (آگاهی مطلق) دست یابد؟ اگر پاسخ به این پرسش، مثبت باشد و هر یک از اشخاص در عین منحصر بودن در خویشتن خویش به همه حقیقت دست یابند، ناچار باید گفت: به تعداد و شماره همه اشخاص، حقیقت «مطلق» وجود دارد و البته این سخن، وجه معقول و محصلی ندارد. زیرا «مطلق» همیشه مطلق است و مطلق (از آن جهت که مطلق است) کثرت و تعدد نمی پذیرد. بنابراین، بهره هر شخص از حقیقت، میزان قرب و نزدیکی او به حقیقت مطلق شناخته می شود.

تردید نمی توان داشت که هنر واقعی و اصیل، منحصر بفرد و یگانه است و تکرار پذیر نیز نخواهد بود. این مساله نیز مسلم است که به تعداد و شماره هر یک از هنرهای اصیل، هنرمند وجود دارد. اما آیا هیچ هنرمندی می تواند ادعا کند که به هنر مطلق دست یافته و هیچ هنر دیگری غیر از آنچه او به آن دست یافته است، وجود ندارد؟ بی شک پاسخ به این پرسش منفی است و کسی نمی تواند بگوید هنر او «هنر مطلق» است و غیر از آن هنر دیگری به وجود نمی آید. هنر مطلق همیشه مطلق است ولی در اثر هر هنرمندی به اندازه استعداد آن هنرمند ظهور پیدا می کند و خود را آشکار می سازد.

همان گونه که هنر مطلق در آثار هنرمندان به حسب استعداد و آمادگی آنها به ظهور می رسد، آگاهی مطلق نیز در هر یک از اشخاص آگاه به اندازه ظرفیت و شرایط وجودی او ظاهر و جلوه گر می گردد. ممکن است کسی از آگاهی مطلق سخن بگوید، ولی کسی که از آگاهی مطلق سخن می گوید، خودش، مطلق آگاهی نیست. سخن گفتن از «مطلق» غیر از مطلق بودن سخن است. درباره مطلق به آسانی سخن گفته می شود ولی به تصاحب در نمی آید و در حیطه ذهن، محدود و محبوس نمی شود. گشودگی قلب و عقل انسان به سوی مطلق و هرآنچه غیر او به شمار می آید، موجب می شود که او بتواند درباره مطلق سخن بگوید و تا آنجا که می تواند به آن نزدیک شود. البته قُرب و نزدیک شدن به مطلق، مطلق شدن نیست. کسی که فکر می کند به آخر حقیقی و پایان مطلق رسیده است، در واقع پایان فکر خود را ابراز می دارد. شاعر حکیم به همین مساله اشاره کرده است، آنجا که می گوید:

مطالب مشابه

آنچه پیش تو غیر آن ره نیست   غایت فکر توست، الله نیست

چگونه انسان می تواند خود را مطلق بداند، در حالی که همواره به سوی غیر خود گشوده است و به آنچه «غیر» خوانده می شود، می اندیشد. مطلق از آن جهت که مطلق است، جایی برای غیر خود باقی نمی گذارد. در واقع غیر برای مطلق، غیر نیست؛ بلکه فقط جلوه و ظهوری از مطلق به شمار می آید.

1.5/5 - (2 امتیاز)

کانال تلگرام دکتر دینانی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا