انسان در درون خویش تنهاست

مشخصات فایل برنامه معرفت نوزدهم شهریور ۱۳۹۵

موضوع برنامه: انسان در درون خویش تنهاست

عنوان فصل: بررسی کتاب من و جز من

مدت زمان برنامه: ۴۶ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۱۸ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۱۸ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

انسان در درون خویش تنهاست

«من» نه تنها میل به جاودانگی دارد بلکه تنها و یگانه نیز هست. انسان در سرّ سویدای خود پیوسته تنهاست. چون تنهاست، غم نهانی و شادی پنهانی خودش را خودش احساس می کند ولی صاحب آن غم می تواند غم خود را به دیگری بگوید در حالی که احساس نکند و این هم دردی ها غالبا زبانی است، در احساس نمی تواند مشترک باشد.

وقتی گفته می شود «تنهایی من» اشخاص کمتر توجه می کنند که معنی آن چیست؛ فکر می کنند تنهایی در این است که در اتاق در بسته باشند یا در مکانی تنها باشند. خیر این گونه نیست. وقتی می گوییم، انسان تنهاست یعنی در سرّ سویدای خودش تنهاست. در آنجایی که می گوید «من» در آنجا تنهاست. ممکن است که جمعیت زیادی اطرافش باشند و با آنها گفتگو کند و بدنش در بین آنهاست اما در باطن باطن خودش تنهاست. «تن» انسان وقتی در اتاق است، تنهاست، وقتی در میان جمع است، تنها نیست اما باطن که ما به آن سر سویدا می گوییم، حتی در میان جمع هم تنهاست.

انسان در درون خویش تنهاست. اما این تنهایی گاهی اوقات باعث ایجاد غم می شود. و شاید بهترین راه برای رهایی از تنهایی این است که موحد بشود و به خدا پناهنده شود. بعضی انسان‌ها فکر می کنند که رسیدن به باغ و راغ و مقام و منصب و.. شادشان می‌کند. اما انسان‌های عمیق و دورنگر به اینها راضی نیستند مگر به حقیقت؛ تنها چیزی که به طور واقعی انسان را خرسند می‌کند که صفت جاودانگی دارد و چیزی به آن آسیب نمی‌رساند، در رسیدن به حقیقت است.

وقتی انسان معتقد می‌شود که به حقیقت رسیده است، همان جایی است که فکر قبلی پایان پیدا می‌کند. وقتی بعد از سالها فکر می‌کنی که به حقیقت دست یافتی آنجا می‌مانی تا ابد یا این رسیدن را آغازی برای نوع تفکر دیگری قرار می‌دهی؟ اگر آغازی برای تفکر دیگرنباشد، ماندی؛ اما اگر آغازی برای فکر دیگر بود، آنگاه انسان استقلال فکری پیدا می‌کند.

معنی کلمه «استقلال» وابسته نبودن است. چه چیزی در این جهان هست که به هیچ چیز مرتبط نباشد و مستقل محض باشد؟ هیچ چیز؛ چون همه آنچه در این عالم است به یکدیگر وابسته هستند. تنها مستقل حقیقی، «وجود» و «هستی» است. حال فکر اگر بخواهد مستقل باشد، باید به خصلت وجود (متصف شود) اگر فکری الهی نباشد ]الهی به معنی استقلالی منظورم است[ یعنی استقلال هستی و حق تعالی را درک نکند، آن فکر مستقل نیست.