تقریر برهان صدیقین ابن سینا

مشخصات فایل برنامه معرفت بیست و نهم فروردین ۱۳۸۸

موضوع برنامه: تقریر برهان صدیقین ابن سینا

عنوان فصل: هستی‌شناسی فلسفی

مدت زمان برنامه: ۴۹ دقیقه

حجم فایل ویدئویی: ۱۳۲ مگابایت (MP4)

حجم فایل صوتی: ۲۰ مگابایت (MP3)

مختصری از متن برنامه:

تقریر برهان صدیقین ابن سینا

برهان ابن سینا را می توان به گونه ای تقریر کرد که آن حدّ وسط  که همان امکان است، برداشته شود. ما باید به مجموع سخنان ابن سینا توجه کنیم. اولین کسی که در فرض انسان معلّق، از مقام حضور انسان سخن گفته، ابن سینا است، ولی کمتر به این نکته توجه می شود. درست است که برهان صدیقین ابن سینا از انسان معلّق صحبت نکرده و انسان معلّق را در جای دیگری مطرح ساخته است، اما این بحث او کاملاً به برهان صدّیقین ارتباط دارد.

وقتی ابن سینا از «انسان معلّق» صحبت می کند که فرنگی ها هم به اشتباه، آن را «انسان پرنده» ترجمه کرده اند! به معنی این است که انسان، صرف نظر از ادراکات حصولی خود و صرف نظر از ارتباطی که با جهان خارج پیدا می کند؛ یعنی در مقام هویّت هستی خویش، خودش خودش است. انسان معلّقی که ابن سینا فرض می کند – انسانی منفرجه الاصابع (یعنی انگشتانش همدیگر را لمس نمی کند) و در هوای طلق که به هیچ چیز ادراکی ندارد، هیچ چیزی ندیده و نشنیده است؛ خودش، خودش هست و این حقیقت را حصولاً نمی داند؛ یعنی در ذهنش، مفهومی از خود ندارد و بلکه اصلاً ذهن ندارد. اما آیا چون ذهن ندارد، خودش خودش نیست؟ آیا هویّت (هوهویّت) ندارد؟ خیر بلکه خودش خودش است؛ یعنی خودش برای خودش حضور دارد.